Anne baba olarak ebeveynlerin çocukları hakkında pek çok endişesi ve kaygısı olabiliyor; bu kaygıların arasında çocuğun ağız ve diş sağlığı da yer alıyor.

Her anne baba, çocuğunun sağlıklı bir bünye, sağlıklı bir beden ve elbette sağlıklı bir ağız ve diş yapısı ile yetişmesini ister. Sağlıklı gelişimini engelleyecek her türlü kötü alışkanlık, ebeveynler için ister istemez bir tehdit unsuru haline geliyor; buna parmak emme alışkanlığı da dahil. Parmak emme diş bozukluğu, çene yapısı bozukluğu ve üst çenede daralma gibi pek çok ciddi ağız ve diş problemine sebebiyet verebilir. Bu yüzden de çocuklarda parmak emmenin kötü bir alışkanlığa dönüştüğü anı ve sonrasını çok iyi tespit etmek gerekir. Parmak emme alışkanlığı nedir, neden meydana gelir, önlemek için hangi bıraktırma yöntemleri kullanılabilir ve parmak emme alışkanlıklarına dair merak ettiğiniz her şey, bu özel rehberde sizleri bekliyor.

Çocuklarda Parmak Emme Normal Şartlar Altında Ne Kadar Sürer?

İşin aslına baktığınızda özellikle bebeklerde parmak emme, oldukça olağan ve normal bir süreç olarak gelişmeye başlar. Özellikle baş parmak emme ile başlayan bu alışkanlıklar, bebeklerde bir hayli kabul edilebilir bir davranıştır. Bebek, anne karnındayken içgüdüsel olarak edindiği bu alışkanlığı kendini rahatlatmak ve içgüdülerini tatmin etmek için doğduktan sonra da tekrarlamaya devam eder. Adeta bir refleks olan parmak emme, aynı zamanda bebekler için sakinleştirici bir hareket olmakla birlikte anne babasından ayrı kaldığı zamanlarda farkında olmadan başvurduğu bir alışkanlık haline gelir. Bebeğin uykuya daha çabuk dalmasını sağladığı için özellikle uyku vaktinden önce bu davranışın tavan yaptığı gözlemlenebilir.

Normal şartlar altında bebeklerde ya da çocuklarda parmak emme, sanılanın aksine 3, hatta 4 yaşına kadar devam edebilmektedir. Her ne kadar toplum tarafından bazı kesimlerde yadırganıyor olsa da 3 ya da 4 yaşındaki bir çocuğun parmaklarını emiyor olması olağan bir davranış olarak kabul edilebilir. Çocuk 4 yaşına ulaştığında hala parmak emme alışkanlığı devam ediyorsa artık devreye ağız ve diş yapısına zarar teşkil edecek kötü bir alışkanlık girmiştir demektir. Çocuğun bu yaştan itibaren devam ettirdiği parmak emme, çenenin ve dişlerin gelişimine ciddi anlamda olumsuz katkı sağlayabilir. Eğer çocuğunuzun pasif bir şekilde baş parmağını emiyorsa, onu bu alışkanlıktan vazgeçirmek kolay olabilir, ancak kuvvetli bilinçli bir parmak emme söz konusu ise işiniz biraz daha zor olabilir. Herhangi bir müdahale olmadan çocuğunuzun bu alışkanlığını bırakması pek mümkün olmamaktadır.

Bebeklerin ve küçük yaşta çocukların parmaklarını emmelerinin hali hazırda içgüdüsel ve doğal bir hareket olduğunu söylemiştik. Öte yandan 4 yaşını geçen çocuklarda parmak emmenin nedenleri, biraz daha farklı olabilir, bu yüzden de bu tip durumlarda profesyonel yardım almak şarttır.

Parmak Emme Alışkanlığına Ne Zaman Müdahale Edilmelidir?

Parmak emme, çocuğunuzun kalıcı dişleri ortaya çıkana kadar ciddi olmayan bir problem olarak gözükür. Bu noktadan itibaren çocuğun parmak emme alışkanlığı ağız çatısı ve dişlerin dizilimini etkilemeye başlar. Parmak emme alışkanlığına bağlı olarak meydana gelecek ağız ve diş problemleri, parmak emmenin sıklığı, uzunluğu ve yoğunluğu ile doğrudan ilişkilidir. Her ne kadar bazı pedagoglar ve uzmanlar 3 yaşından sonra parmak emme alışkanlığına müdahale edilmesi gerektiğini savunsa da, bazı kaynaklara göre aktif olarak parmak emme tedavisi ancak ve ancak çocuk 5 yaşına ulaştıktan sonra başvurulmalıdır.

Çocuklarda Parmak Emme Alışkanlıkları Diş Yapısını Nasıl Etkiliyor?

Kalıcı dişler ortaya çıkmaya başladığı andan itibaren parmak emme artık gerçek bir problem haline gelmektedir. Bu dönemden itibaren parmak emme çene yapısı bozukluğuna, dişlerde çapraşıklık oluşmasına ve üst çenede daralmaya sebebiyet verebilir. Buna ek olarak damak yapısını da olumsuz etkileyebileceğini tekrar vurgulamakta fayda vardır.

Aslına bakarsanız emzikler de bir nevi ağız ve diş yapısını bozan ve parmak emme zararlarına benzer etkiler oluşturan araçlardır, bu yüzden de parmak emme alışkanlığı gibi emzik kullanma alışkanlığı da yakından takip edilmeli ve zamanı geldiğinde bu alışkanlığa müdahale edilmelidir. Çocuğunuzun parmağını nasıl bir yoğunluk ve kuvvetle emdiği, ileride diş problemleri ile karşılaşıp karşılaşmayacağını belirleyen ana faktördür. Parmak emmenin çocuklarda yol açtığı en yaygın ağız ve diş problemlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

– Açık kapanış bozukluğu:Üst dişler ile alt dişler arasında kapanmada uyumsuzluk.

– Arka dişlerde çapraz kapanış:Üst dişlerle alt dişlerin ters kapanışına neden olacak uyumsuzluk.

– İleriye doğru aşırı overjet:Üst dişlerin gözle görünür oranda öne doğru eğimli ve fırlak olması.

– Çene daralması

– Havayolunun küçülmesi

– Dağınık bir düzene dönen nefes alma alışkanlıkları

– Yetersiz yutkunma

– Dişlerde yamukluk, çapraşıklık ve bozukluk

– Özellikle S ve T harflerini söylemede zorlanma

– Konuşma bozuklukları

– Yüzün şeklinin değişmesi

– Dil gelişiminde bozukluklar

 

Çocuğumun Parmak Emme Alışkanlığından Kurtulabilmesi İçin Ne Yapmalıyım?

Parmak emme nasıl bıraktırılır sorusu, 4 yaşını geçmiş ve parmak emme alışkanlığını bırakamayan çocuğu olan anne babaların kafalarını kurcalayan soruların başında gelir. Parmak emmeyi engellemek ve çocuğun bu zararlı alışkanlıktan kurtulmasını sağlamak için alınabilecek farklı önlemler bulunuyor. İşte parmak emmeye çözüm oluşturabilecek, evde ya da dişçi muayenesinde gerçekleştirebileceğiniz alternatif tedavi yöntemleri:

* Erken aksiyon alın:Çocuğunuzun olağandışı bir parmak emme alışkanlığı olduğunu tespit ettiğiniz andan itibaren tedavisine ne kadar erken başlarsanız, o kadar iyi olur ve süreç daha kolay işler.

* İkna edin:Çocuğunuzun parmak emmeyi bırakabilmesi için en öncelikli kural kendi kendine parmak emmemesi gerektiğine ikna olmasından geçer. Bu nedenle parmak emmenin zararlarını ve oluşturabileceği olumsuz durumları açıklayarak, önce kensini ikna edin.

* Müdahil olun:Çocuğunuz parmağını emmek üzere ağzına götürdüğünde elini kibarca tutarak onda farkındalık yaratın ve parmağını bırakmasını hatırlatın. Bunu yapmayı tercih etmezseniz dikkatini farklı bir yöne çevirin.

* Parmak emmediği için onu takdir edin:Çocuğunuza parmak emmenin ne kadar kötü bir alışkanlık olduğunu ve yol açabileceği zararlı sonuçları açıklayın; ona bir yetişkinmiş gibi davranın.

* Parmağını emmesine yol açan ana neden ile onu yüzleştirin:Bu elbette çocuğunuz bilinçli olarak, özellikle belirli koşullar meydana geldiğinde bu alışkanlığa başvuruyorsa geçerli olabilir. Eğer bilinçsiz bir şekilde parmak emme alışkanlığına devam ediyorsa önce bu bilinci yerleştirmeye çalışın.

* 6 aylıkken katı ek gıdaya geçin:Yapılan çeşitli araştırmalara göre, 6 ayını doldurmuş bebeklerin katı ek gıdaya geçmesi, normal ağız fonksiyonlarına odaklanmalarına ve parmak emme alışkanlıklarını çok daha kolay ve erken bırakmalarına vesile olabiliyor.

* Evde egzersizler yapın:Çeşitli pedagoji kaynaklarında bulabileceğiniz bazı ev egzersizlerini gerçekleştirerek parmak emme alışkanlığını doğal yollarla bırakmasını sağlayın.

* Dişçi muayenesine gidin:Özellikle çocuk ağız ve diş sağlığı ile ilgilenen bir diş hekimine başvurduğunuz takdirde çocuğunuzun parmak emme alışkanlığının ne durumda olduğunu, ağzını ve dişlerini ne kadar etkilemiş olduğunu ve bu durumu önlemek için neler yapabileceğinizi öğrenmiş olursunuz.

Eğer çocuğunuzun parmak emme alışkanlığı kötüye gidiyorsa ve alanında uzman bir diş hekimine danışmak istiyorsanız, hemen kliniğimiz ile iletişime geçip çocuğunuz için bir muayene randevusu oluşturabilirsiniz.