Koruyucu ve önleyici diş hekimliğinin en önemli tedavilerinden ikisini fissür örtücüler ve flor uygulamaları oluşturmaktadır.

Flor, içtiğimiz suda, et, çay ve yumurtada da bulunan doğal bir elementtir. Çürüğü önleme de en etkin korumayı flor sağlar. Lokal (diş macunu, gargara, vernik, jel) ya da sistemik (flor takviyesi, florlu sular ve tuzlar) olarak kullanılabilir. Günümüzde lokal uygulamaların florun koruyucu etkisinden faydalanmak için daha uygun olduğu bilinmektedir.

Flor dişin minesinin yapısına katılarak dişin yapısal olarak daha güçlü ve çürüklere karşı daha dayanıklı olmasını sağlar. Dişlerin çıkmaya başladığı ilk 4 yıl, dişlerin mineleri olgunlaşmadığından, çürüklere karşı dayanıksızdır.  Flor uygulamaları demineralizasyonu engeller ve diş minesinin yeniden mineralizasyonu sağlar. Böylece diş çürümesinin ilk safhasını önler veya tersine çevirir.

Florür Jel Ve Vernik Uygulaması Kimlere Yapılır? Kimlere Yapılmaz?

Florürlü jel uygulamasının, 6 yaş ve üzeri çocuklarda yapılması uygundur. Çünkü uygulama sonrası ağızda kalan fazladan florun tükürülmesi gerekmektedir. 5 yaş ve altı çocuklarda tükürme ihtiyacı olmayan hemen dişlerin üzerini kaplayarak kuruyan flor vernik uygulamaları tercih edilir. Flor vernikleri, özel fırçalar yardımıyla dişlerin üzerine sürülür. Özellikle öğürme refleksi sebebiyle flor kaşıklarını kullanamayan çocuklarda ve engelli çocuklarda kullanılır. Tükürükle temasından saniyeler içinde hemen kurur. Tükürme ihtiyacı yoktur.

Amerikan Pediatrik Diş Hekimleri Birliği (AAPD-American Academy of Pediatric Dentistry) ve Avrupa Pediatrik Diş hekimleri Birliği (EAPD-European Academy of Paediatric Dentistry) lokal flor uygulamasının diş çürüğünü azaltmakta etkili olduğunu bildirmektedir. İncelenen çok sayıda bilimsel yayında da florürlü vernik uygulaması diş sağlığının korunması için önerilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) diş çürüğünün azaltılabilmesi için flor uygulamalarını önermektedir.

Florür Vernik (Cila) Uygulamasının Avantajları Nelerdir? Flor Uygulaması İle Çürükler Önlenebilir Mi?

Flor dişin minesinin yapısına katılarak dişin yapısal olarak daha güçlü ve çürüklere karşı daha dayanıklı olmasını sağlar. Florlu diş macunlarının, diş çürüklerini önlemede etkin bir rol oynadığı görülmüştür. Yüksek  ve orta çürük risk grubundaki çocuklarda düzenli flor uygulamaları ve iyi bir ağız hijyen ile çürükler büyük oranda azaltılabilmektedir. Her gün, düzenli olarak florlu diş macunlarının kullanılmasıyla diş çürüklerinde en az % 20-40 oranlarında azalma sağlana bildirilmektedir. Ama flor uygulaması yapılmış olsa dahi, en önemli nokta çocuğunuzun ağız hijyenini iyi sağlamasıdır. Çürüklerin tedavisi ve koruyucu tedavileri yapıldıktan sonra çocuğunuz ağız hijyenini güzel sağladığı takdirde çocuğunuz ağız ve diş sağlığını uzun yıllar koruyabilecektir. Tabii ki ağız hijyeninin de sağlanmasında iyi bir izlemle mümkündür. Bu nedenle doktorunuzun vereceği kontrol randevularını lütfen aksatmayınız.

Florür Jel Ve Vernik Uygulaması Nasıl Yapılır?

Flor uygulaması sistemik ve lokal olarak iki şekilde yapılabilir.  Lokal flor uygulamaları jel ve vernik şeklinde olup, çocuk diş hekimleri tarafından 4- 6 ayda bir tekrarlanır.

Çocuklar için çeşitli aromalar sahip (çilek, portakal, nane, çikolata vb.) olan bu jellerle yapılan uygulama son derece rahat, basit ve ağrısızdır. Çocuklara özel kaşıkların içine flor jel yerleştirilerek ağızda 4 dakika süresince bekletilir. İşlem bittikten sonra flor jel uygulaması sonrasında ağızdaki fazla flor tükürük emici ile çekilir, ağızdaki kalan florun tükürülmesi gerektiği için küçük çocuklar bunu tam sağlayamayacağından 6 yaş altı çocuklarda jel uygulamaları tercih edilmez.

5 yaş ve altı çocuklarda hemen dişlerin üzerini kaplayarak kuruyan flor vernik uygulamaları tercih edilir. Flor verniği uygulaması dişler kurutulduktan sonra krem kıvamındaki flor özel bir fırçalar yardımıyla dişlere sürülür. Özellikle öğürme refleksi sebebiyle flor kaşıklarını kullanamayan çocuklarda ve engelli çocuklarda kullanılır. Tükürükle temasından saniyeler içinde hemen kurur. Tükürme ihtiyacı yoktur. Flor vernikler diş yüzeyine sürüldüğünde tükürükle temas ederek kısa sürede sertleştiği için yutma riski ve flor intoksikasyon riski yoktur.

Florür Jel Ve Vernik Uygulamasından Sonrası Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Florür jel tatbiki sonrasında yarım saat süresince ağız çalkalama, yeme- içme yapılmaz. Ayrıca bir sonraki gün sabaha kadar süt ve süt ürünleri kullanılmaz. Flor jel uygulaması tükürme yeteneğini kazanmış, 6 yaş ve üstü çocuklarda uygulanabilir. Çünkü uygulama sonrası ağızda kalan fazladan florun tükürülmesi gerekmektedir.

Florür vernik tatbiki sonrasında 2 saat süresince herhangi bir şey yememek gerekir. Bu süre ne kadar çok uzatılırsa florun diş minesi üzerindeki etkinliği ve kalıcılığı o kadar artar. Uygulamanın yapıldığı gün dişler fırçalanmamalı ancak ertesi gün düzenli olarak fırçalamaya devam edilmelidir. Bu nedenle 6 yaş altındaki çocuklarda da güvenle kullanılabilmektedir.

Florür Vernik Uygulaması Ne Kadar Süre Etkili? Bir Kere Flor Uygulaması Yeterli Midir?

Flor uygulaması sistemik ve lokal olarak iki şekilde yapılabilir.  Lokal flor uygulamaları jel ve vernik şeklinde olup, çocuk diş hekimleri tarafından 4- 6 ayda bir tekrarlanır.

Yüksek çürük risk grubundaki bireylerde  3 ayda bir flor uygulaması önerilirken, orta risk grubu çocuklarda 6 ayda flor uygulaması önerilmektedir. Düşük çürük risk grubundaki çocuklarda ise macunların içerisindeki flor miktarı yeterli korumayı sağlamakta olup, ekstra flor uygulamasına gerek yoktur.

Florür Verniğin Yan Etkileri Nelerdir? Flor Uygulaması Zararlı Mıdır?

Florun günde 2mg veya daha fazla yutulması dişlerde beyaz beneklenmelere yani florosise neden olabilir.

Flor vernik uygulaması ile bu dozlara ulaşması imkansızdır. Florürlü vernik uygulamasının tükürükle temas ettiğinde diş yüzeyinde kısa sürede sertleşmesinden dolayı yutma riskinin az olması ve yılda iki kez lokal olarak yapılan bu uygulama ile sürekli bir sistemik alımın ve dental florozis riskinin söz konusu olmaması nedenleriyle herhangi bir sağlık riski oluşturmayacağı ve güvenle kullanılabileceği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Dental florozis için en önemli konulardan birisi uygun diş macunu seçimidir. Erişkin macunlarındaki flor oranı çocuklar için fazla olduğundan çocuğunuzun yaşına uygun flor içeren macun tercih etmelisiniz. Florun negatif etkilerinin oluşmaması için çocuğunuzun doğru macunu kullandığına emin olun ve çocuğunuzun macunu yutmamasına dikkat ediniz. 3 yaşa kadar olan çocuklarda pirinç tanesi kadar, 3-6 yaş arası çocuklarda bezelye tanesi kadar macun kullanmanız gerekmektedir.

Bu konuda çocuğunuza uygun macunu hekiminize danışarak öğrenebilirsiniz.

Florür Vernik Hangi Yaşlarda Uygulanmalı?

Florür jelin tükürülmesi gerektiği için küçük çocuklar bunu tam sağlayamayacağından 6 yaş altı çocuklarda jel uygulamaları tercih edilmez. 5 yaş ve altı çocuklarda tükürme ihtiyacı olmayan hemen dişlerin üzerini kaplayarak kuruyan flor vernik uygulamaları tercih edilir.

Flor jel nasıl uygulanır?

Çocuklara özel kaşıkların içine flor jel yerleştirilerek ağızda 4 dakika süresince bekletilir. İşlem bittikten sonra flor jelin fazlası tükürük emici ile alınır ve çocuk geri kalan fazla flor jeli tükürür. Yarım saat süresince ağız çalkalama, yeme- içme yapılmaz. Ayrıca sabaha kadar süt ve süt ürünleri kullanılmaz.